به سوی فردا

اقتصاد به مثابه کشتی تایتانیک

غرق شدن کشتی آرام‌اس تایتانیک، فاجعه‌ای است که در صبح 15 آوریل 1912 در اقیانوس اطلس شمالی و چهار روز پس از آغاز نخستین سفرش از بندر ساوت‌همپتون به مقصد نیویورک به دلیل برخورد با یک کوه یخ شناور به وقوع پیوست. شاید تا آن لحظه کسی فکر نمی کرد این کشتی عظیم الجثه روزی غرق شود. ولی یک لحظه بی احتیاطی و عدم دقت در هدایت کشتی تایتانیک توسط خدمه و ناخدای آن که در فیلم سینمایی که در این ارتباط نیز ساخته شده و علت برخود به کوه های یخی نیز به خوبی به تصویر  کشیده شده بود، باعث شد کشتی با چندین کوه یخ برخورد و بعد از 2 ساعت علیرغم همه ی تلاش ها برای نجات آن با مسافرین خود غرق شود. اقتصاد کشورها نیز به مثابه کشتی تایتانیک است که اگر در مقابله با موانع پیش رو با استفاده از علم اقتصاد به درستی و بموقع مدیریت نگردد بی شک با موانع پیش رو برخود و همانند کشتی تایتانیک غرق و صدمات جبران ناپذیری برای جامعه و مردم آن از جمله فقر،تورم،گرانی،فساد،بیکاری و شکاف طبقاتی را به دنبال خواهد داشت، یعنی مرگ تدریجی اقتصاد کشور که اولین بازنده آن مردم جامعه بویژه آقشار آسیب پذیر، هستند. 

مدیریت بحران در ایران

تعریف مدیریت بحران بطور علمی:

مدیریت بحران به مجموعه اقدام هایی اطلاق می شود که قبل از وقوع، در حین وقوع و بعد از وقوع بحران، جهت کاهش هرچه بیشتر آثار و عوارض آن انجام میگیرد.

تعریف مدیریت بحران در ایران:

مدیریت بحران به مجموعه اقدام هایی اطلاق می شود که بعد از وقوع سانحه، جهت کاهش هرچه بیشتر آثار و عوارض آن انجام میگیرد. به عبارتی در کشور  که با بحران های مختلفی از جمله بحران بیکاری،بحران بی اعتمادی، بحران جمعیتی،بحران آب،بحران خشکسالی، بحران آلودگی هوا ،بحران اقتصادی و از همه مهمتر بحران فساد گسترده روبرو هستیم، دو شاخص مهم مدیریت بحران که نقش اساسی در کاهش اثرات انسانی و اقتصادی بحران دارد یعنی شاخص" قبل از وقوع" و "حین وقوع" به کل فراموش شده است. یعنی به یکدفعه در کشور با بحران روبرو می شویم و تحرک و اقداماتی را که عمدتا فاقد زمینه کارشناسی و مطالعه شده  هستند را  برای مقابله با آن بکار می بندیم. نمونه بارز مدیریت غیراصولی که باعث شده تاکنون چهار پیک بیماری را با خسارت های مالی و جانی هم برای مردم و اقتصاد کشور را تجربه کنیم، بحران کرونا است. اگر متولیان امر  از همان اوایل شیوع بیماری به دو مقوله "قبل از وقوع"و "حین وقوع"اعتقاد و توجه جدی و کارشناسی شده داشتند. قطع به یقین امروز کشور خسارات کمتری از بحران کرونا متحمل می شد. باید صادقانه پذیرفت که با غفلت و یا چند صدائی نمی توان بربحران های متعارف( سیل،زلزله، و...)وبحران های ناشناخته و نامتعارف(کرونا،تشعشعات اتمی،و....) فائق شد.

مقصر همه ی قرمز شدن ها،خود کروناست!!!!

 معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اخیرا گفته: روند قرمز و نارنجی شدن شهر‌ها ربطی به سفرهای نوروزی ندارد. جناب تیموری معاون عزیز گردشگری، اگر افزایش تعداد مبتلایان به ویروس کرونا مربوط به صف های مرغ نیست، مربوط به خرید های عید نیست،  مربوط به عدم رعایت پروتکل های بهداشتی نیست، مربوط به سفرهای نوروزی نیست. مربوط به  مدیریت  ستاد کرونا نیست. مربوط به مردم نیست. مربوط به دولت نیست. پس لطفا بفرمائید این وضعیت بوجود آمده مربوط به چیست؟ بنظر بنده جناب معاون بهتر است همه تقصیرها را گردن خود ویروس کرونا که به چشم مسلح دیده نمی شود و توان سخن گفتن را نیز ندارد بیندازیم و خلاص، بهترنیست.  

خدا کند کرونا خودش غزل خداحافظی را بخواند،چه در غیرآن نه تو مانی و نه من!!!

بیش از یکسال از شیوع و همه گیری ویروس کرونا در کل دنیا می گذرد. اما آنچه از فراز و فرود اقداماتی که تاکنون برای مبارزه و کاهش آثار مهلک جانی و زیانبار اقتصادی این بیماری پیچیده قرن در همه ی کشورها صورت گرفته میتوان به این نتیجه کلی رسید که درتمام دنیا،دولت ها و ملت ها در کنترل،ریشه کنی،گسترش مرگ و میر حاصل از ویروس کرونا،عامل و مؤثر هستند.عامل بودن ملت ها به فرهنگ و کنش و رفتارهای آنها در مقابله با این ویروس برمیگردد. وعامل بودن دولت ها به احساس مسئولیت، برنامه ریزی،تقویت امکانات و در نهایت به تهیه و یا تولید واکسن کرونا ختم میشود.به عبارت دیگردرمبارزه با ویروس کووید 19سهم ملت ها و دولت ها بسیار حیاتی و مؤثر می باشد.اگر یکی در راستای حذف بیماری تلاش کند و دیگری به اهمیت موضوع بی توجه باشد قطع به یقین این بیماری بطور کامل از بین نخواهد رفت و کماکان ماندگار بوده ، ملت ها و دولت های ضعیف را میزبان خوبی برای ادامه حیات خود و هلاکت میزبان بشمار خواهد آورد.حقیقت این است که احساس مسئولیت اجتماعی و پایبندی بدان در جامعه ما، همچنان تا نهادینه شدن فاصله زیادی دارد. چرا که وقتی اعلام میشود مراسم عروسی،عزا تا اطلاع ثانوی برگزار نگردد. شاهد آن می‌باشیم که چنین مراسمی توسط مردم بطور مخفیانه انجام می گردد. بی تفاوتی در بین برخی مردم(که دلایل آن می بایست مورد کنکاش قرارگیرد) در خصوص پیشگیری بیماری کرونا بجایی رسیده است که برابر اعلام معاون وزیر بهداشت 15هزار نفر که تست کرونای آنها مثبت بوده در تعطیلات نوروز سال جدید به مسافرت رفته بودند در نتیجه، آن شد که نباید میشد. بطوریکه تعداد مبتلایان به ویروس کرونا که قبل از شروع تعطیلات روزانه 7هزار نفر بود بعد از پایان تعطیلات نوروزی به بیش از 17هزار نفر در روز افزایش یافته و متاسفانه همچنان در حال سیر مسیر صعودی است. از سوی دیگر دولت نیز در مسیر مبارزه با کووید 19،عملکرد پرحاشیه ای هم از حیث برنامه ریزی میدانی برای جلوگیری از گسترش ویروس و هم از حیث تأمین واکسن و اقدام به واکسیناسیون افراد جامعه داشته و دارد .هرچند که عدم توجه مردم به توصیه های بهداشتی در دو برابر شدن میزان مبتلایان به کرونا در روزهای اخیر بی تاثیر نبوده ولی دولت با علم به این موضوع(شیوع بیماری بعد از تعطیلات عید) و عدم تصمیم گیری شفاف و قاطع در خصوص تعصیلات نوروز سال جاری، بر افزایش بی سابقه تعداد مبتلایان از زمان آغاز این بیماری در کشور، دامن زد. مگر میشود با سیاست تردید ، و شعار " نرید،رفتید برگردید و اگربرنگشتید سفر خود را کوتاه کنید" از شیوع و پخش ویروس کرونا در بین افراد جامعه جلوگیری کرد. در خصوص واکسیناسیون نیز براساس روزنامه شرق به نقل از سازمان نظام پزشکی در کشور تنها 161هزار دوز واکسن کرونا تزریق شده است. با این واکسیناسیون قطره چکانی تا واکسینه شدن کل افراد جامعه فاصله زیادی وجود دارد و به عمر نوح نیاز دارد. با توجه به نوع نگاه و رویکرد مردم و دولت در خصوص ویروس کرونا که به بخشی از آنها اشاره شد و عدم تغییر و اصلاح در آن بنظر می رسد اپیدمی و موج سواری کووید 19 در کشور ادامه دار خواهد بود. هنوز که اکثر کشورهای جهان وارد پیک سوم این بیماری نشده اند ما در حال تجربه کردن پیک چهارم در کشور هستیم. برای ریشه کنی اپیدمی کرونا چه در کشور خودمان و چه در سایر کشورها نیازمند ایجاد اتحاد بین دو عامل ملت ها- دولت ها هستیم. در غیر اینصورت باید دعا کنیم که خدا کند کرونا خودش برود و گرنه چنانچه قصدش به ماندن باشد خسارت های جانی و مالی در کشور بویژه کشورهای درحال توسعه و فقیر استمرار تا قتل عام کامل همچنان ادامه خواهد داشت. 

آیا آژیرخطربه صدا درنیامده است؟؟؟؟؟ 

روزگاری با دیدن فیلم " مدرسه پیرمردها" که  زنده یاد مهدی فتحی در آن نقش آفرینی کرده بود،چقدر لذت می بردیم. هرچند که فیلم بود ولی از اینکه تعدادی افراد مسن در یک مکان با همراهی و همکاری همدیگر صحنه های اجتماعی با ارزشی را رقم می زدند باعث میشد که تماشاگران  به آینده امیدوار و دلگرم شوند. حال نمی دانم به یکدفعه چه اتفاقی در جامعه صورت گرفته که افراد مسن بین 60تا 65ساله،دست به اقدامات مجرمانه و تبهکارانه می زنندآنهم به صورت دسته جمعی تنها برای بدست آوردن پول به قصد تهیه مواد مخدر. براستی چه بر سر این جامعه در این سال های اخیر آمده که به ناگاه رفتار و کردار پیرمردها، 180درجه تغییر جهت داده است؟ پیرمردهایی که دیروز خالق ارزش های اجتماعی مثبت هم در صحنه تئاتر و سینما و هم در میدان های واقعی چون جنگ و کار و فعالیت برای کسب رزق و روزی حلال برای خانواده های خود در جامعه بودند و از طرفی این افراد دنیا دیده برای نوجوانان و جوانان جامعه نیز بعنوان الگو از طرف خانواده و نهاد های آموزشی و تربیتی معرفی می شدند به واقع ناگهان چه اتفاقی صورت گرفته که برخی از پیرمردهای امروز جامعه ما که باید سال های آخر عمر خود را در آرامش و رفاه سپری کنند و هدایت گر نوه های عزیز خود برای پیدا کردن مسیر درست زندگی باشند. خود به تبهکارانه حرفه ای تبدیل شده اند. آیا هنوز آژیر خطر برای مسئولین اقتصادی و اجتماعی جامعه به صدا درنیامده است؟

قرارداد 25ساله با چین 

این روزها درخصوص قرارداد 25ساله با چین اظهار نظرهای متفاوتی از سوی موافقین و مخالفین این قرارداد به گوش میرسد و آنگونه که استنباط میشود تا درازنای تاریخِ این کشور همچنان مطرح بوده و تداوم خواهد یافت.فارغ از اینکه این قرارداد خوب است یا بد( که تاریخ در خصوص آن قضاوت کرده و مسئولان و منعقد کنندگان آن را به بدنامی و یا خوشنامی ملقب خواهد نمود)   از زاویه دیگری میخواهیم به این موضوع مهم بپردازیم. یا به عبارت دیگر از زاویه دیگری نیز به این قرارداد میشود نگاه کرد که چقدر کشور بدون داشتن برنامه مدون و بصورت آزمایش و خطا اداره شده است. اگر سیاستمداران و متولیان امر کشوری همچون چین یک برنامه ریزی بلند مدت با استفاده از ظرفیت های موجود کشورشان، مبتنی برآینده پژوهی با رویکرد ارتقاء منافع ملی برای تبدیل شدن به یک ابرقدرت نوین درمنطقه و جهان اتخاذ میکردند دیگر امروز نیازی به بستن چنین قراردادی احساس نمی شد و این همه ابهام، حاشیه و دلنگرانی نیز برای کشور ایجاد نمی کرد. کشور چین با برنامه ریزی استراتژیک،بلند مدت و دقیق در تمامی حوزه ها اعم از سیاسی،نظامی،اقتصادی و حتی اجتماعی در حال حاضر به کشور قدرتمند نوین در شرق آسیا و جهان تبدیل شده است.طوریکه با اقتصاد قدرتمند کنونی خود با کشور آمریکا درخصوص اعمال تحریم ها مقابله مثل می کند. بستن قراردادها با کشورهای مختلف از جمله ایران جزء یکی از چشم اندازهای از پیش تعیین شده این کشور برای افزایش قدرت اقتصادی برای مقابله با دیگرکشورهای بزرگ اقتصادی منطقه شرق آسیا و جهان با هدف افزایش پایه پول ملی یعنی "یوان" در مقابل دلار آمریکا است. یکی از فاکتورهای مهم در قراردادهای دوجانبه چین با کشورهای طرف دوم، سرمایه گذاری با پول ملی خود یعنی "یوان" است.این کار باعث افزایش قدرت پول ملی چین خواهد شد. و از طرفی قراردادهای مورد بحث به نوعی ازحیث مالی،سیاسی و فناورانه کشورهای طرف دوم را به کشور چین، وابسته خواهند کرد. نهایتا بقول ضرب مثل ایرانی" هیچ گربه ای محض رضای خدا موش نمیگیره" راه کار اساسی برای پرهیز از تشدید وضعیت موجود، داشتن جهان بینی ، آگاهی و اشراف کامل به تاریخ و تجربیات پشت سر مانده،   درک و توان تحلیل اوضاع جهانی ، تدوین استراتژیِ همسو با منافع ملی، پویا و مناسب با آن، و داشتن تاکتیک های روزآمد متناسب با استراتژی نه فرار کردن از یک بهمنِ در حالِ ریزش و پناه بردن به سوی بهمنی دیگر است!!!!!!!

قاپ زنی را جدی بگیریم 

شوربختانه سرقت و قاپ زنی( گوشی موبایل) این روزها در سطح جامعه بویژه در  کلان شهرها افزایش یافته است. بطوریکه به گفته پلیس تهران بزرگ با شروع تعطیلات نوروز1400 تا کنون 154 قاپ زن گوشی موبایل در پایتخت، دستگیر شده است . برای مبارزه و کاهش آسیب های اجتماعی از جمله آن سرقت،طلاق و اعتیاد می بایست در سه بعد اقتصادی، اجتماعی و پیشگیری اقدامات اساسی صورت پذیرد. گسترش هزینه‌های دولت در مبارزه با جرم، بدون توجه به سیاست‌های اقتصادی در راستای کاهش فقر، بیکاری و نابرابری درآمد، تاثیر معناداری بر کاستن آسیب های اجتماعی نداشته و نخواهد داشت. مطالعات دانشگاهی انجام شده میدانی گواهی بر این ادعا است. از سوی دیگر  نباید ازنقش و کارکرد آموزش در پیشگیری از وقوع ناهنجاری های اجتماعی غافل شد.  بعبارت دیگر بدون توجه همزمان به سه بعد اقتصادی،اجتماعی و پیشگیری، در امر مبارزه با آسیب های اجتماعی،توفیق چندانی در این امر حاصل نخواهد شد و ضمن افزایش هزینه دولت در امر مبارزه با جرائم مالی، توفیق چندانی در کاستن جرم و جنایت در جامعه ،حاصل نخواهد شد.

 20نکته درخصوص تحقق شعارسال 1400

(تولید،پشتیانی ها،مانع زدایی ها)

1- پرهیز از ورود و اظهارنظر افراد و اشخاص غیرکارشناس به مسائل اقتصادی در خصوص شعار سال جدید و دوری جستن از مباحث کلی و تکراری در خصوص تولید و پرداختن به موارد عملیاتی و میدانی.

2- داشتن راهبرد توسعه صنعتی،کشاورزی و خدماتی آنهم به صورت منطقه ای و استانی درپاسخ به این سوال که بدنبال تولید و ارائه کدامین خدمات اولویت دارهستیم که میتواند ارزش افزوده بالایی را ایجاد کند.

3- توجه جدی به صلاحیت فنی و مالی افرادی که به عرصه تولید وارد میشوند، نکته دیگری است که می بایست مد نظر قراربگیرد. ورود افراد غیر حرفه ای به تولید ضمن ایجاد بستر فساد باعث افول و کوتاهی عمر تولید می گردد.

4- تدوین طرح های حمایتی و مشوق ها در قالب پشتیبانی از تولید در زمینه بیمه تامین اجتماعی، مالیات، عوارض شهرداری، حامل های انرژی و .... در راستای کاهش هزینه تولید کالا وخدمات بطور شفاف و عملیاتی و پرهیز از ابلاغ برنامه های کلی و غیراجرایی در این ارتباط.

5- پیش بینی تسهیلات کم بهره بانکی طی فرایندی شفاف و نظارت پذیر و هدایت منابع به سمت کسب وکارهای مولد واثربخش.

6- مبارزه با فساد،رانت اطلاعاتی و قاچاق کالا بطور عملیاتی نه شعاری در سطح کل کشور.

7- توجه به معیشت مردم مناطق مرزی و پیش بینی برنامه هایی برای بالا بردن سطح درآمدی مردمان آن مناطق، در غیر این صورت قاچاق در مناطق مرزی ناخواسته استمرا خواهد داشت برای کسب درآمد به منظور تامین هزینه های زندگی.

8- ثبات در سیاست های بانک مرکزی بویژه در خصوص ارز و جلوگیری ازتکرار داستان های صدور آئین نامه ها و دستورالعمل های ساعتی و ثانیه ای که به دلیل نداشتن پشتوانه کارشناسی شده درهمان روز و یا گاها چند ساعت بعد ابطال میشدند.

9- اعمال مشوق ها و پشتیبانی های خاص و ویژه برای مناطق مرزی و مناطق دارای نرخ بیکاری بالا برای جذب سرمایه گذار در راستای توسعه عدالت اجتماعی و محرومیت زدایی.

10- افزایش هزینه های مالیاتی برای کسب وکارهای غیررسمی به منظور حمایت از فعالین اقتصادی شناسنامه دار.

11- دوری جستن از به راه انداختن مسابقه دوی ماراتن بین استانها در جذب تسهیلات و بطور کلی برنامه های اشتغالزایی. چرا که مکانیسم تولید و ایجاد اشتغال یک فرایند اقتصادی می باشد و باید مسیر طراحی شده خود را طی کند و با اجرای مسابقه های ورزشی متفاوت است. شتابزدگی در فعالیت های اقتصادی میتواند به جای اثرات مثبت، مخرب زا باشد.

12- توجه ویژه به تمرکز زدایی برخی از تصمیمات اجرایی به استانها در امر سرمایه گذاری و تولید از مرکز.

13- هماهنگی کامل و متفاوت از گذشته بین بانک مرکزی، وزارت امور اقتصادی و دارایی، وزارت جهاد کشاورزی،وزارت صمت، وزارت میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری و وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی در تدوین بسته های حمایتی و تسهیلاتی و نحوی هزینه کرد آنها از ضروریات این روزهاست.

14- ادغام کلیه ی شوراها،کمیته ها و ستاد های فعال در زمینه تولید و اشتغال با توجه به تعدد وظایف هرکدام و احتمال بروز خطا های تصمیم گیری در یک ستاد یا شورا با مدیریت واحد به منظور جلوگیری از موازی کاری های شدید و همچنین اتلاف زمان.

15- اولویت دادن به بنگاه های نیمه تمام و نیمه فعال برای بازگرداندن به چرخه فعالیت و همچنین افزایش ظرفیت تولید و اشتغال با توجه به اینکه اینگونه طرح ها بخشی از راه تولید را طی کرده اند زودتر میتوانند برای اقتصاد منطقه اثربخش باشند.البته اگر درست مدیریت گردند.

16- بهبود شاخص های فضای کسب وکار که از موارد مهم در راستای مانع زدایی ها می باشد با تدوین برنامه های عملیاتی در خصوص هر کدام از شاخص های 10 گانه بهبود فضای کسب وکار.

17- تعیین تکلیف برجام ازطریق حاکمیت و با همدلی و مشارکت سران قوا که خواه ناخواه بخشی از موانع تولید در کشور به تحریم های اقتصادی برمی گردد.

18- اتکای صرف به منابع بانکی و عدم توسعه سبد تامین مالی بنگاه های اقتصادی از جمله موانع پیش رو تولید می باشد. لازم است از منابع بازار سرمایه،بیمه ها، هلدینگ های سرمایه بزرگ اقتصادی از قبیل شستا، ایمیدرو، ایدرو و ... در توسعه و پشتیبانی بنگاه های اقتصادی استفاده گردد.

19- تصویب سند کارشایسته مورد تاکید سازمان بین الملی کار که ازبرنامه سوم توسعه بلاتکلیف مانده است. در راستای افزایش بهره وری نیروی کار که از مهمترین ارکان تولید محسوب میگردد.

20- استفاده از دانش های و ابزارهای نوین و یافته های علمی جدید در چرخه تولید و ارائه خدمات به منظور افزایش رقابت پذیری و ماندگاری بنگاه های اقتصادی(توجه به شرکت های دانش بنیان).

البته نباید از این نکته مهم غافل ماند که از همه ی این موارد مهمتر، تغییر نوع نگاه به نفت از "خرج ثروت به خلق ثروت" به عبارت دیگر عدم اتکای بودجه به نفت. در غیر اینصورت نقطه سر خط یا روز از نو،روزی از نو.

درسال 1400بازگشت می خواهم

-)برای دل شکسته،بازگشت انگیزه و اراده

-)برای پدر ومادران در آسایشگاه سالمندان، بازگشت به کانون خانواده.

-) برای چشم های نمناک،بازگشت لبخند.

-)برای شرایط پرتلاطم جهان،بازگشت صلح و آرامش

-)برای سوگواران، بازگشت دل خوش

-)برای همه بیماران در بستر بیماری،شفای عاجل

-)برای هرآنکه زانوی اندوه بغل گرفته،شادی

-)برای آدمهای تنها، بازگشت دوست

-) برای دل های سیاه وتاریک،بازگشت سفیدی و مهربانی

-)برای چشم های تاریک، روشنایی

-)برای دل های پراز کینه، بازگشت مهربانی و عطوفت

-)برای آدمهای قهر و فاصله گرفته از هم، بازگشت دوستی های مجدد.

برای خودم و تو بازگشت همه ی آنچه دلتنگش هستیم ....... 

دلم یک عید قدیمی میخواهد

 دلم یک عید قدیمی میخواهد، یک نوروز واقعی که در آن تمام مردمان شهر مدام شادی کنندآنهم از ته دل، طوری که صدای خنده هایشان تا سرکوچه برسد.

دلم یک عید قدیمی میخواهد،یک نوروز واقعی به دور از بیماری کرونا که ترس و بیم برجان شهر انداخته است. نه قرنطینه ای باشد نه محدودیتی و نه ماسکی.

دلم یک عید قدیمی میخواهد،یک نوروز واقعی بدون گرانی، گرانفروشی و احتکار و از همه مهمتر به دور از تشریفات فعلی

دلم واقعا برای یک عید قدیمی تنگ شده است.