کفش هایم کو؟
کفش هایم کو؟نام فیلمی به کارگردانی کیومرث پوراحمد با درام اجتماعی- پزشکی که به موضوع آلزایمر پرداخته است. در این فیلم رضاکیانیان به عنوان پدر خانواده که دچار بیماری آلزایمر شدید شده، ایفای نقش کرده است.علیرغم نقش آفرینی بسیار فوق العاده رضاکیانیان و همراهی خانواده وی در این فیلم در نگهداری او،جا داشت منتقدان سینما وتلویزیون چه با نگاه مثبت و چه با نگاه منفی به فیلم به جهت حساسیت واهمیت موضوع و گرفتار بودن برخی از اعضای خانواده های جامعه با بیماری آلزایمر به آن می پرداختند. البته تا جای که بنده خبر دارم دراین خصوص کوتاهی فرهنگی شده است.در این یادداشت قصد نقد فیلم را نداشته و نداریم وبیشتر بدنبال شیوه آگاه سازی جامعه در خصوص بیماری آلزایمر و راههای پیشگیری از آن هستیم. به کفته کارشناسان درحوزه جمعیت شناسی و جامعه شناسی،جمعیت کشور به دلیل کاهش نرخ رشد جمعیت درحال پیر شدن می باشد ودر آینده نه چندان دور شاهد خواهیم بود که اکثر پدر و مادر خانواده ها به جهت کاهش بعد خانوار و همچنین شرایط اقتصادی،اجتماعی وفرهنگی بوجود آمده در بین افراد جامعه،بعد از ازدواج فرزندان خود،به تنهایی زندگی خواهند کرد.اگر درحال حاضر نیز دراطرافیان خود نیم نگاهی بیاندازیم بطور قطع به یقین مصادیقی از بیماری آلزایمر در بزرگان خانواده با درجات متفاوت را مشاهد خواهیم کرد.با توجه به شرایط اجتماعی و اقتصادی کشور، انتظار میرود متولیان امر در باب افزایش ارتباطات اجتماعی بین اعضای خانواده ها وهمچنین افزایش مهارت های زندگی اعضاء خانواده بویژه پدر و مادر با برنامه ریزی کارشناسی وعملیاتی چه به صورت برنامه های رادیویی،تلویزیونی ومیدانی بطور جد در باب پیشگیری ومقابله و همراهی بیماران آلزایمری،وارد عمل شوند.یکی از موضوعاتی که درکشور از منظر جامعه شناختی به آن توجه نشده ویا کمتر توجه شده،موضوع افزایش مهارتهای زندگی بین افراد جامعه است. همه ی افراد در هرمرحله از زندگی برای آن که آن مرحله را بدون کمترین دغدغه ونگرانی سپری کنند،نیازمند داشتن مهارتهای خاصی می باشند.بعنوان مثال فردی که میخواهد رشته دانشگاهی را برای ادامه تحصیل خود انتخاب کند می بایست از قبل مهارت و اطلاعاتی در این ارتباط داشته باشد تا رشته ای را انتخاب کند که بتواند به راحتی بعد از فارغ التحصیل شدن وارد بازار کار شود.یا دختر و پسری که میخواهند ازدواج کنند،نیازمند داشتن مهارتهای برای انتخاب موفق وپایدار می باشند تا بعد ازدواج دچار مشکل نشوند.همچنین فردی که بازنشسته میشود می بایست قبل از بازنشستگی به مهارتهای خاصی تجهیز شود تا بتواند دوران بازنشستگی را به راحتی سپری کند.اعضاء خانواده بویژه پدر و مادر برای اینکه در دوران پیری بتوانند در صورت مواجه با بیماری آلزایمر با کمترین هرینه مادی ،معنوی و اجتماعی با آن کنار بیایند،نیازمند داشتن اطلاعات و مهارتهای هستند که این مهارتها را لاجرم دستگاههای اجرایی وسازمانهای مردم نهاد باید با هماهنگی مشترک هم به افراد جامعه،منتقل نمایند. اگر مهارتهای زندگی در این مرحله به طور کامل وکارشناسی شده به افراد جامعه بویژه جامعه سالخورده منتقل گردد.مطمئنا اعضائ خانواده تلاش خواهند کرد عضوی که دچار بیماری آلزایمر شده را درکنار خود همراهی و نگهداری کنند و هر تصمیمی در این خصوص بگیرند نیز قطعا تصمیمی مناسب و دور از تعصبات اجتماعی وبین خانوادگی خواهد بود.امیدواریم دستگاههای متولی و سازمانهای مردم نهاد ازجمله وزارت بهداشت،آموزش وپرورش، وزارت کشور،صدا وسیما،فرهنگ وارشاد اسلامی و وزارت علوم و تحقیقات و.... بتوانند با هماهنگی همدیگر در خصوص ارائه مهارتهای زندگی با اولویت پیشگیری و همراهی بیماران آلزایمری در بین خانواده های خودشان،نقش آفرینی کنند.یادداشت را با دو دیالوگ بیادماندنی دختر وهمسر رضاکیانیان در فیلم مورد اشاره به پایان میرسانیم:
دختردر جواب تماس دوستش از کانادا که پدر خودت را به جهت اینکه هیج چیز را بیاد ندارد را رها کن و بیا کانادا برای ادامه تحصیل گفت: بابام منو نمی شناسه ولی من که اورا میشناسم.
همسر رضا کیانیان در آخرین دیالوگ فیلم گفت: آلزایمر با همسرم کار خودش را می کند ومن هم کار خودم رو، نهایتا من پیروز هستم و ناامید نخواهم شد.
به امید روز بدون بیمار آلزایمری در جهان
مهارتهای چندگانه زندگی
انسان ها در طول زندگی خود دوره های مختلفی را اعم از نوزادی ، کودکی ، نوجوانی ، جوانی ، بزرگسالی و نهایتا پیری و سالخوردگی را سپری می کنند. برای گذراندن هر کدام از مراحل مورد اشاره بطور صحیح و مناسب ، طوری که مشکلات و خطرات آنها به حداقل ممکن خود برسد نیازمند این مقوله مهم است که فرد و خانواده او از مهارت های مختص آن دوره ، مطلع و آگاه باشند تا بتوانند با استفاده از دانش اندوخته خود و به کمک اطرافیان مرحله ای را که در آن قرار گرفته اند را سپری و با نشاط و روحیه مضاعف وارد دوره های دیگری از زندگی خود شوند. به عنوان مثال زمانی فرد چه بخواهد و چه نخواهد به مرحله ای از زندگی خود می رسد که می بایست شغلی را برای خود دست و پا کند تا بتواند از طریق عایدات آن ، اقتصاد زندگی خود را بچرخاند. برای اینکه فرد در این برهه از زندگی خود بتواند نقش آفرینی کند و شغل مناسبی را متناسب با روحیات خود انتخاب یا ایجاد نماید، مستلزم داشتن اطلاعات در خصوص شرایط استخدام ، شیوه های شغل یابی ، زمینه های کسب و کار ، فرایند ایجاد کسب و کار و سایر اطلاعات دیگر می باشد که قبل از ورود به این مرحله از زندگی می بایست از آنها مطلع گردد تا بتوانند با بکارگیری آنها فرصت شغل مناسبی را انتخاب یا ایجاد و در آن مشغول بکار گردد. البته ذکر این نکته مهم ضروری است که ارائه آموزش و مهارت های چندگانه زندگی می بایست مدت ها قبل با برنامه ریزی اصولی و از طریق آموزش های رسمی و غیررسمی به فرد یا افراد جامعه منتقل گردد تا به نتیجه مثبت و اثربخش منجر شود. نمونه دیگری که در حال حاضر ضروری به نظر میرسد افراد جامعه قبل از ورود به آن از مهارت لازم و کافی برخوردار باشند ، دوران سالخوردگی و پیری است، با توجه به وضعیت سنی جامعه که رو به پیری است، در سالهای پیش رو با انبوهی از افراد سالخورده در جامعه روبرو خواهیم بود که نه تنها می طلبد فرد و اطرافیان او مهارت های مربوط به این مقطع سنی را فرا بگیرند بلکه ضرورت دارد جامعه از الان و شاید پیش تر از اینها زیرساختهایی جهت حمایت از افراد سالخورده آماده میکرد، تا افراد بتوانند این دوران حساس را بدون نگرانی سپری کنند، حساس از این باب که این مرحله از زندگی را به مثابه بازگشت فرد به دوران کودکی از لحاظ رفتار و خلق و خوی نام می برند. لذا برای گذراندن مناسب و مطلوب این دوران نیز می بایست فرد و اعضای خانواده از مهارت ها و دانش لازم در خصوص شیوه تغذیه ، ارائه کمک های اولیه به بیمار ، نحوه و چگونگی برخورد با یک سالمند ، بیمه های درمانی و ... قبل از ورود به این دوره تجهیز گردند، و نهایتاً در صورت عدم ناتوانی افراد خانواده در نگهداری از سالمندان، جامعه امکان نگهداری بدون مشکل این افراد را داشته باشد.
رصد شرایط موجود در جامعه ( ارائه آموزش ها و مهارت های چندگانه ، زیرساختها و امکانات رفاهی)در سطوح مختلف بیانگر این موضوع است که در این باب خوب عمل نکرد ه ایم. چرا که در حال حاضر افراد جامعه در سپری کردن دوران حیاتی و حساس زندگی خود از جمله ازدواج، تحصیل، شغل یابی، دوست یابی، دروان کاری، میانسالی و پیری با مشکلات عدیده ای دست و پنجه نرم می کنند و با توجه به شرایط سنی پیش رو در جامعه در آینده ای نزدیک هم در دوران جوانی و اشتغال و هم در پیری این مشکلات بیشتر خواهد بود. که بخش عمده ای از آن به عدم ارائه آموزش های مهارتی و همچنین عدم وجود انگیزه در افراد برای کسب مهارت های چندگانه زندگی در سطوح مختلف، بر میگردد.
علی ایحال به منظور داشتن جامعه ی سالم و با نشاط ارائه مهارت های چند منظوره به افراد جامعه از طرق رسمی و غیر رسمی از ضروریات می باشد که امید است متولیان امر با جدیت هر چه تمام تر در این حوزه با برنامه ریزی اصولی، مستمر و عملیاتی وارد عمل شوند. هرچند که تاکنون در این راستا به طور سیستماتیک رفتار نشده ولی بقول معروف (( ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه است)) به امید آن روز.
