به سوی فردا

تاریخچه و جایگاه وبلاگ نویسی در ایران و جهان

تعداد وبلاگ ها در جهان هر 5 ماه، دو برابر می شود. اولین وبلاگ توسط تیم برنوزلی( مخترع وب) ایجاد شد. گسترش این پدیده در سال 1999 با آغاز به کار pitas، نخستین سرویس ارائه دهنده وبلاگ به صورت مجانی، شتاب فوق العاده به خود گرفت. تا اواسط سال 2000، بیش از یک هزار وبلاگ ایجاد شد و این رقم تا 2002 به بیش از نیم میلیون رسید. تاریخچه وبلاگ نویسی در ایران نیز به 16 شهریور سال 1380 باز می گردد. روزی که سلمان جریری، اولین وبلاگ فارسی را به روی صفحه ی اینترنت قرار داد. مقاله ای درخشان با معرفی سیستم رایگان وبلاگ نویسی بلاگر، نقطه ای عطفی در تاریخ وبلاگ نویسی ایران بود. شاید روزی برای داشتن یک صفحه بلاگر آن هم به زبان انگلیسی از معدود راه های ممکن بود. ولی امروزه دیگر گرفتن وبلاگ برای یک فارسی زبان و ایرانی، با وجود سایت های پرشین، بلاگفا،... بسیار ساده است.

هر وبلاگ نماینده ی یک انسان است. انسانی که در جامعه و فرهنگ خاص بزرگ شده و می تواند به باز نمایی خود در واژه ها و کلامی که می نویسد، بپردازد. این بازنمایی می تواند از یک سو معرف خود فرد و از سوی دیگر، معرف اجتماع و جامعه ای که فرد در آن زندگی می کند، باشد. وبلاگ یعنی یک تیتر که بیان گر گونه ای از ذهن نویسنده، متن هایی که گاه از روزمرگی ها و گاه دغدغه ها روایت می کند و تعدادی لینک که بیان گر فکر ها و ذهن های دیگران است که او می پسندد.

البته این فرضیه مطرح شده که دلیل این تعداد بالای وبلاگ نویسی به دلیل نبودن آزادی بیان است و موضوع به سیاست مرتبط است. ولی با انجام تحقیقات به مرور زمان روشن شد که وبلاگ های ایرانی بیش تر از آن که سیاسی باشند، جنبه ی اجتماعی و بیان خاطرات شخصی و ... دارند.

برای وبلاگ نویسی در ایران چهار مرحله ی قائل هستند:

الف) در مرحله ی اول بیش تر وبلاگ ها مثل نسل اول اینترنت توسط نیروهای فعال فنی ابداع می شود و بحث های فنی را به دنبال دارد.

ب) در مرحله دوم به تدریج وبلاگ ها مرحله فنی را پشت سر گذاشته و به تولید محتواهایی با مضامین فرهنگ و اجتماعی می پردازند.

ج) مرحله ی سوم که از مدتی پیش آغاز شده پیام ها را از حالت مونولوگ خارج کرده و ساختار گفتگویی پیدا کرده است. در این مرحله همه ی پیام هایی که در وبلاگ تولید می شود، هم در پاسخ به یک حرف دیگر است.

د) مرحله چهارم، مرحله جدیدی است و ما به خصوص در حوزه های اجتماعی به این وجه باید توجه کنیم که دادو ستد و گفتگویی است که بین فضای مجازی و فضای واقعی برقرار شده، یعنی وبلاگ نویسی ایرانیان وارد مرحله ی حقیقی و واقعی هم شده است. این مرحله اگر سر بگیرد بی شک می تواند وبلاگ نویسی ایرانی حضور جدی تر در عرصه اجتماعی وارد بکند و در حقیقت به تأثیری که فرهنگ مجازی به فرهنگ حقیقی و واقعی دارد، شتاب دهد.