به سوی فردا

به امید "روز بدون صف"

نمیدانم فلسفه وجودی صف(صف خرید و صف گرفتن یک نوع خدمت) در ایران چیست که شوربختانه برچیده نمی شود،هیچ بلکه همانند تغییرات درعرصه های مختلف و سبک زندگی افراد جامعه، صف ها نیز نسبت به سال های قبل از خود تغییر ماهیت و موضوع داده و میدهند. شاید در دهه های گذشته صف هایی همچون خرید نان، خرید نفت،پرکردن کپسول گاز، تهیه کوپن،پرداخت قبوض آب و برق وجود داشت. در زمان حال نیز نه تنها صف ها کم و به کل برچیده نشده است. بلکه همانطور که اشاره شد متناسب با تغییرات اجتماعی و اقتصادی صف ها نیز از حیث نوع و محتوا تغییر یافته اند. در شرایط فعلی میتوان به صف های خرید مرغ و تخم مرغ، خرید شکر،خرید سکه، خرید ارز، خرید سهام، خرید شیرینی بخصوص در ایام خاص،صف خرید گوشت چرخ کرده و صف خرید آجیل شب عید و شب یلدا، خرید روغن، صف ثبت نام خودرو، خرید دارو های خاص، گرفتن وقت از پزشکان حاذق ، ثبت نام در مدارس هیات امنایی،صف گرفتن آب شرب در مناطق سیستان و بلوچستان و قص علی هذا اشاره کرد. بنظر میرسد با توجه به بافت فرهنگی غالب در بین افراد جامعه و شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کشور، صف های خرید که متاسفانه در شان و جایگاه مردمان این مرزوبوم نیست،کماکان استمرار خواهد داشت. رفع چهره این پدیده زشت اجتماعی و فرهنگی جامعه، اتفاقات و رویش ایده های جدید و نوعی را در عرصه های اجتماعی و علی الخصوص اقتصادی از سوی متولیان امر را می طلبعد. به عبارت دیگر صف های مورد بحث از بین نخواهد رفت، مگر اینکه هم در سیاست های اقتصادی دولت و هم در سبک زندگی و فکری مردم جامعه تغییرات اساسی و بنیادی ایجاد گردد که سهم و نقش دولت در شکل گیری این تحولات اجتماعی و اقتصادی قابل توجه است.  در غیر اینصورت همچنان شاهد چنین صحنه های غیرقابل قبول و ناشایست در فصول مختلف سال،خواهیم بود. به امید "روز بدون صف در ایران عزیز"  

 "عارضه ای موسوم به اراذل و اوباش"

چند صباحی پیش فیلمی از چرخاندن تنی چند تحت عنوان اراذل و اوباش تهران در خیابانی که گویا در آن اقدام به هنجار شکنی ، قمه کشی و عربده کشی کرده بودند پخش شد. در این گزارش خبری، اراذل موصوف تهران، برابر حکم صادر شده از سوی قاضی، از مردم آن محله و خیابان عذرخواهی می کردند. در ارتباط با این معضل و آسیب اجتماعی چند نکته مهم و اساسی قابل ذکر می باشد:

1- عارضه ای موصوف به اراذل و اوباش و زورگیرها چند صباحی است که به یکی از آسیب های اجتماعی مهم تبدیل شده است. زمانی که گفته میشود آسیب اجتماعی یعنی عارضه مورد بحث به یکباره، خود بخود ، بی دلیل و بدون وجود بستری مناسب برای پیدایش و رشد آن، در جامعه بوجود نیامده است و دلایل مختلف و گوناگون در طی سال های گذشته در شکل گیری قارچ گونه این عارضه و عوارض مشابه دیگری در سطح جامعه، دخیل بوده و شوربختانه کماکان نه تنها تداوم، بلکه توسعه می یابد. به عبارت دیگر یک فرد به یک شبه تبدیل به فردی جانی و زورگیر نشده است و عوامل مختلف از جمله فقر اقتصادی و به تبع آن فقر فرهنگی، بی عدالتی و نابرابری اجتماعی خانواده و شوربختانه به تناسب تشدید و تعمیق مشکلات معیشتی ، فقر عمومی، فاصله طبقاتی، و چشم پوشیدن بر نابرابری و عدالت اجتماعی و،،، روز بروز تشدید و تعمیق میشود و دامنه گسترده تری می یابد.به عبارت دیگر هیچ آدمیزاده ای یک شبه تبدیل به فردی هنجارشکن،جانی و زورگیر نمی شود . بنابراین بمنظور ریشه یابی و خشکانیدن ریشه عارضه ای که اصول فرهنگی و اخلاقی مدنیت، هنجار اجتماعی و امنیت عمومی را مورد تهدید قرار میدهد. می بایست مورد واکاوی و بررسی همه جانبه علوم انسانی ، اجتماعی،اقتصادی،و،،، قرار گرفته ، اهداف مشخص آن بصراحت و روشنی تعریف شده، و متناسب با اهداف تعریف شده، راهکار ها وبرنامه های اجرایی متناسب با هر قشر اجتماعی عملیاتی گردد. بدون کوچکترین تردیدی بروشنی آشکار است که اساس این عارضه را جز در فقر و نابرابری اقتصادی و اجتماعیِ رو به تزاید که بیکاری، نا امیدی نسبت به آینده، سقوط اخلاقی از ساده ترین نمود های آن است نمیتوان پیدا نمود، که اگر چاره نگردد لاجرم هر روز شاهد چنین صحنه های شرمسار کننده، دل آزار، و موهن (که در نبود اهداف و برنامه‌های مشخص مدیریت اجتماعی، چندان طول نمی‌کشد به صحنه ای عادی و مألوف تبدیل می‌شود) در فضای مجازی خواهیم بود.

2- باید پذیرفت که با چرخاندن افراد شرور در خیابان، عذرخواهی کردن آنها از مردم و سوار کردن آنها روی خر و آویزان کردن آفتابه به گردن چنین افرادی، هیچ گونه تاثیری بر کاهش چنین جرایم اجتماعی، نخواهد داشت که تا کنون نیز چنین بوده است. ایجاد کار و اشتغال، رفع انواع رانت ها و تبعیض های اقتصادی و اجتماعی و برقراری عدالت و شایسته سالاری بجای آن، ارجحیت منافع ملی به منافع شخصی در حاکمیت،صراحت و صداقت حاکمیت با مردم، تقویت عزت و شرافت انسانی در سیاستگذاران و مدیران کلان حکومت، بازگشت حاکمیت بسوی خدا و،،،، به احتمال زیاد چاره ساز خواهد بود.