به سوی فردا

  16 آذر، روز دانشجو

روز 16 آذر به عنوان روز مقاومت و ایستادگی دانشجویان این سرزمین در برابر استعار غرب واستبداد وخود کامگی در دفتر تاریخ این سرزمین به یادگار ثبت گردیده است .

در سالهای نه چندان دور در بین احاد مردم از جنس عوام وخواص، دانشگاه ودانشجو دارای پایگاه مهم و با ارزشی بود و بر این اساس از دانشجو انتظار می رفت در تمامی عرصه های سیاسی ،اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی به عنوان عنصر تاثیر گذار حضوری فعال داشته باشد. بررسی وضیعت نقش دانشگاه ودانشجو در تعاملات و تحولات سیاسی واقتصادی در آن زمان نیز همین واقیعت مهم را تائید می کند .

با گذشت زمان به مرور با توجه به تغییرات اساسی در اوضاع سیاسی ،اقتصادی ،اجتماعی وفرهنگی کشور متاسفانه جایگاه ومنزلت دانشگاه به تبع آن دانشجودر ذهن مردم جامعه نسبت به گذشته دستخوش تغییر منفی شده ، طوری که حتی اساتید ودانشجویان به نقش خود در تحولات کشور در تمامی ابعاد آن مردد می باشند که علل آن رادر موارد ذیل میتوان جستجو کرد:

ا- فاصله گرفتن نسل جدید دانشجویان از تعالیم اسلامی واهداف وماموریت های نظام مقدس جمهوری اسلامی  ایران که تهاجم فرهنگی دشمن با شیوه های مدرن امروزی بر افزایش این فاصله در حال دامن زدن می باشد.

2-گسترش کمی بدون لحاظ نمودن کیفیت آموزشی در دانشگاههای کشور و پذیرش بی رویه دانشجو و همچنین استفاده ابزاری از دانشگاه جهت به تاخیر انداختن ورود دانشجویان به بازار کار باعث افت شدید منزلت دانشگاه ودانشجو دربین مردم ومسئولین کشور گردیده، طوری که دانشگاه به مثابه یک مدرسه بزرگ تلقی وتنها نقش دانشگاه تولید مدرک بوده، نه تولید علم و دانش.

  3- وجود فارغ التحصیلان دانشگاهی بیکار در کشور وآن هم با نرخ بالای بیکاری باعث گردیده روحیه پیگیری، پرسشگری و جستجو گری در دانشجو تضعیف وآن طور که باید در تحولات کشور نمتواند مثل گذشته نقش آفرینی نمایند .

4- زمانی که رئیس یک دانشگاه دولتی که خود را متولی دفاع از حقوق دانشگاه و دانشجو می داند وبر آن نیز افتخار می کند جهت جذب نیرو در دانشگاه خود برای نگهبانی ونیروی خدماتی شرایط احراز را داشتن مدرک دانشگاهی اعلام میکند چطور می توان امید داشت که دیگران شان وجایگاه دانشگاه ودانشجو را محترم بشمارند و به دانشجو به عنوان عامل تغییر در جامعه نگاه و روزاش را گرامی بدارند .

در پایان تا زمانی که جایگاه ومنزلت واقعی پاک شده دانشگاه ودانشجو به ذهن وتفکر احاد افراد جامعه ومقامات عالی رتبه باز نگردد، روز دانشجو مثل این روزها به شکل بی محتوا، بی هدف وبدون انگیزه برگزار خواهد شد .

َچالش های پیش روی وزیر جدید علوم،تحقیقات و فناوری کشور

بالاخره بعد ازماهها، روز چهارشنبه مورخ 5/9/93 ،وزارتخانه مهم و استراتژیک علوم،تحقیقات وفناوری کشور سکاندار خود را شناخت. آقای دکتر محمد فرهادی با رای بالای نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی بعد از 29 سال مجددا وزیر علوم انتخاب شد.

آقای دکتر فرهادی در کارنامه خود :

-ریاست دانشگاه تهران

-وزیر فرهنگ و آموزش عالی 1368-1364

-عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی

-ریاست موسسه توسعه دانش و پژوهش ایران

-عضو هیات امناء‌دانشگاه شاهد

-نایب رئیس شورای پژوهش علمی کشور

-وزیر بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی 1380-1376

-ریاست صندوق حمایت از پژوهشگران کشور و عضو بنیاد ملی نخبگان را دارا می باشد . این سوابق از تجربه و شناخت بالای آقای دکتر فرهادی از وضعیت حوزه علم وفناوری درکشور خبر می دهد.

با این اوصاف، وزیر جدید در صورت داشتن اراده مبنی بر ایجادتغییرات اساسی در ساختار وزارتخانه خود در راستای تولید علم وتبدیل آن به فناوری های جدید که اقتصاد ملی، جهت رشد و توسعه متناسب با کشورهای جهان، بیش ازپیش به آن نیازمند می باشد، با چالش های اساسی روبرو خواهند بود. در ادامه به برخی از آنها که از حساسیت بیشتری برخودار هستند اشاره میگردد:

1-تغییر در کارکرد دانشگاه :

در کشورهای توسعه یافته تربیت نیروی انسانی با توجه به نیازهای هر بخش صورت می گیرد. یعنی دانشگاه ها، موسساتی هستند که نیروهای تکنسین برای صنایع تربیت می کنند و در کنار آنها هم دانشگاههایی هستند که متخصص و محقق برجسته را برای جامعه علمی عرضه می کنند . افرادی که جایگزین اساتید خود می شوند. در کشور ما همه دانشگاهها،متاسفانه به سمت مدرک گرایی رفته اند. بنابراین ما باید برای مشاغل دانشگاهی و مشاغل علمی پژوهشی با توجه مرزهای دانش، نیروی متخصص تربیت کنیم و برای صنعت و رفع نیازهای جامعه نیروی کاربردی ومهارتی تربیت کنیم که طبیعتا مقاطع تحصیلی آنها هم متفاوت خواهد بود.

2-نگاه نو در شیوه پذیرش دانشجو و استاد:

برای پذیرش دانشجو و جذب استاد در دانشگاه باید حساسیت و دقت ها را بیشتر کرد تا افرادی که واقعا شایسته هستند وارد دانشگاه شوند. متاسفانه امروز برون داد دانشگاه با ظرفیت و نیاز اقتصاد ملی متناسب نیست. و یک دلیل مهم این مسئله عدم ورود نخبه به دانشگاه می باشد.

3-تبیین هدف از ایجاد دانشگاه تولید علم و فناوری است نه تولید مدرک و مقاله:

دانشگاه را بشر تاسیس کرد تا نخبگان در آن با به کارگیری نبوغ و خلاقیت خود از طریق تولید علم و فناوری سبب رشد و توسعه جوامع شوند . پس دانشگاه به این منظور ایجاد شده که اولا نخبگان وارد آن شوند و ثانیا برون داد آن پشتیبان صنعت و جامعه در تمامی ابعاد آن باشد. نه اینکه فقط کارخانه مدرک سازی باشد . تولید مقاله و مقاله شماری، دردی از جامعه دوا نمی کند . مدرک بی محتوا و فارغ التحصیل ناکارآمد و نامتناسب بانیازهای بازار کار، نه تنها حرکتی در راستای پیشرفت و توسعه ملی به حساب نمی آید. بلکه می تواند ضد توسعه و رواج دهنده فضای افسردگی ،یاس و ناامیدی و بی تفاوتی و توقع بالا در میان جوانان و جامعه باشد.

4-جلوگیری از رشد کمی و بی رویه دانشگاهها و تعیین تکلیف وضعیت موجود:

رشد کمی و بی رویه دانشگاهها یکی از چالش های آموزش عالی می باشد . در حال حاضر دانشگاهها از نظر کمی به طرز بی سابقه ای رشد پیدا کرده اند. اما از نظر کیفی بازمانده اند. که نمونه این دانشگاهها در جامعه فراوان هستند. که نیاز به ذکر اسامی آنهانیست.

5-ارتقا کیفیت آموزشی در اکثر دانشگاهها:

از بعد پائین بودن کیفیت آموزشی در دانشگاهها ، دانشگاهها را مترادف با مدرسه بزرگ تلقی می کنند. چرا که دانشجویان پس از ورود به دانشگاهها از آن به عنوان دبیرستان بزرگ یاد می کنند، چرا که همان روش یادگیری را که در مدرسه فرا گرفته اند، دردانشگاه نیز مشاهده می کند. به عنوان مثال در دانشگاه نباید چیزی به عنوان امتحان وجود داشته باشد. بلکه دانشجو با ید به طرق دیگر مورد ارزیابی قرار گیرد تا مهارت و توان علمی او سنجیده شود یعنی توجه جدی به فعالیت های پژوهش محوری در دانشگاهها.

6-توجه جدید به مقوله کارآفرینی و شرکت های دانش بنیان دردانشگاه به عنوان رکن اساسی در رسیدن به اقتصاد مقاومتی، مدنظر مقام معظم رهبری.

در پایان ضمن آرزوی توفیق برای جناب دکتر محمد فرهادی در مقام وزیر جدید علوم، امید میرود موارد اساسی ذکر شده در اولویت های کاری وزیر محترم قرار گرفته و برای تحقق آنها به صورت کاربردی، برنامه ریزی صورت پذیرد. در غیر اینصورت وزارتخانه مزبور همانند گذشته نفس خواهد کشید و الزاماتی که اقتصاد کشور برای رشد خود به کارکردهای دانشگاهها چشم بسته، به وجود نخواهد آمد.

  « مدرک تحصیلی دانشگاهی همتراز با مدرک دیپلم»

در روزهای اخیر شاهد آن بودیم که یکی از دانشگاههای استان، اقدام به انتشار آگهی دعوت به همکاری به صورت قراردادی برای جذب تعداد 7 نفر در روزنامه های محلی و حتی مکاتبه با دستگاههای اجرایی نموده است . آنچه در این آگهی استخدام قابل تامل و جای بسی تاسف است ،‌جذب نیرو برای شغل نگهبانی و سرایداری با مدرک تحصیلی کاردانی و کارشناسی در سطح شهرستانهای اردبیل ،‌مغان و نمین می باشد.

در شرایط فعلی بازار کار کشور و به تبع آن در استان، بر همگان مسلم است که تعدادی از فارغ التحصیلان دانشگاهی عملا در مشاغل غیرتخصصی و غیرمرتبط به منظور کسب در آمد حلال به صورت خودخواسته مشغول کار و فعالیت هستند. این شرایط بوجود آمده در بازار کار نمی تواند دلیلی باشد که دانشگاه مزبور به عنوان نماد آموزشی، پژوهشی و تحقیقاتی ،نیروی متخصصی را که توسط خود این دانشگاه و یا سایر دانشگاهها پرورش یافته اند در شغلهای نگهبانی و سرایداری که امکان انجام آن توسط نیروهای با مدرک پایین تر نیز وجود دارد ،جذب ‌نماید. از طرفی بررسی آئین نامه و دستورالعملهای موجود در طرحهای طبقه بندی و ارزشیابی مشاغل مستخدمین دستگاههای اجرایی دولتی و بخش خصوصی ،‌حداقل مدرک موردنیاز برای احراز شغلهای مورد بحث دیپلم عنوان شده است که موضوع آگهی استخدامی از این باب نیز قابل کنکاش و بررسی می باشد.

علی ایحال اثرات زیان بار، اجتماعی و فرهنگی این مهم در صورت اجرایی شدن آن از چند بعد قابل ارزیابی می باشد:

1- باعث نوعی دلسردی در بین دانشجویان و دانش آموختگان و حتی بین خانوده های آنها خواهد شد چرا که شاهد هستند که خود دانشگاه پرورش دهنده آنها علیرغم آگاه بودن به فرایند های آموزشی طی شده اهمیتی به جایگاه علم و دانش نمی دهد.

2- این رفتار دانشگاه سبب خواهد شد که دیگر موسساتی که به صورت هیات امنایی اداره می شوند و همچنین بخش خصوصی ،‌گستاخانه درجذب نیروی انسانی موردنیاز خودشان، جایگاه مدارک دانشگاهی را رعایت ننمایند.

3- در حالی که انتظار می رود محیط دانشگاه پرورش دهنده نیروهای متخصص و کارآفرین برای تغییر و تحول جامعه باشد و برابر فرمایشات مقام معظم رهبری به سوی نخبه پروری حرکت کند. این عمل دانشگاه به نوعی با موارد فوق منافات دارد چرا که نیروهای خروجی از دانشگاهها تنها در پست های خدماتی پائین تر، قابلیت نخبه پروری را خواهند داشت نه در مشاغل تخصصی و حرفه ای موردتحصیل خود.

امید است دست اندرکاران امر، بویژه اعضا محترم هیات امنا دانشگاه مزبور به منظور ارج نهادن به شان و جایگاه دانشگاه به عنوان تامین کننده نیروهای انسانی برای رده های شغلی بالا،‌در مفاد آگهی استخدام خود برای ردیف های شغلی 2،3،4 تجدید نظر نمایند. به امید ایرانی آباد با همت نیروهای متخصص دانشگاهی.

                                                                                                                                اصغر مناف زاده

                                                                                                                     کارشناس بازار کار اداره کل

                                   تعاون،کارورفاه اجتماعی استان اردبیل