به سوی فردا

دولت تدبیر و امید، سیاست های اشتغالزایی دولت گذشته را تکرار نکند.

مقدمه:

بنگاههای کوچک و متوسط امروز به عنوان محل رشد ساختار اقتصادی بسیاری کشورها محسوب می شوند و این گونه صنایع برای بسیاری از کشورهای در حال توسعه که درصدد احیای ساختار اقتصادی خود هستند، حائز اهمیت است. امروزه مشخص شده است که برای سرعت بخشیدن به روند صنعتی شدن، اولویت باید به رشد صنایع کوچک و متوسط داده شود و نه صنایع بزرگ. معمولاً صنایع را به لحاظ تعداد کارکنان به صنایع کوچک و بزرگ تقسیم می کنند. بنگاههای اقتصادی که تعداد کارکنان آنها از 50 نفر کمتر است به عنوان مؤسسات و صنایع کوچک تلقی می شوند. البته میزان سرمایه گذاری و گردش مالی می تواند معیار مناسب تر و دقیق تر برای این تقسیم بندی باشد.به صنایعی که حداقل 50 نفر و حداکثر 250 نفر شاغل داشته باشند، صنایع متوسط و از این حجم بیشتر هم از نظر میزان سرمایه گذاری و هم از نظر حجم تولید و شاغلان فعال را صنایع بزرگ می گویند.

استراتژی"کوچک زیباست" ابتدا توسط شوماخر اقتصاددان آلمانی در ادبیات اقتصادی مطرح گردید. در این استراتژی بطور خلاصه براین امر تأکید می شود که مهمترین مسأله کشورهای جهان سوم، بیکاری و افزایش مهاجرت روستاییان به شهرهاست. لذا برنامه ها و سیاست های صنعتی می بایست در راستای کاهش بیکاری و بهبود وضع اکثریت مردم باشد. با توجه به این هدف وی معتقد است که اولاً) فرصت های اشتغال باید در مناطق روستایی و شهرهای کوچک به وجود آید. ثانیاً) به طور متوسط این فرصت ها باید به اندازه کافی باشند. ثالثاً) با توجه به اینکه جمعیت کشورهای در حال توسعه از آموزش کافی برخوردار نیستند و نرخ بی سوادی بالاست روش های تولید باید نسبتاً ساده باشد. خامساً) روش های تولید باید به صورتی باشد که از منابع محلی استفاده کند و در نهایت وی معتقد است که اهداف فوق از رهگذر ایجاد صنایع کوچک قابل تحقق است.

با این تفکر دولت نهم و دهم، آئین نامه گسترش بنگاههای کوچک اقتصادی زود بازده و کارآفرین را از زمستان سال 1384 به مرحله اجرا گذاشت تا با بهره گیری از تسهیلات مالی و در پی آن ایجاد فرصت های شغلی جدید و تثبیت آن، نرخ بیکاری در کشور را کاهش دهد.

مشکلات اجرای طرح بنگاههای زودبازده و کوچک

طرح بنگاه های زود بازده و کارآفرین فی نفسه طرح خوب و دارای پشتوانه علمی بود و حتی در اکثر کشورهای جهان سوم بخصوص در حال توسعه اثرات مثبتی ازخود بجا گذاشته است. و به نوعی یک طرح اقتباسی از کشورهای آسیا جنوب شرقی بود.

بطور کلی 4 موضوع مهم و اساسی در فرایند اجرا باعث گردید طرح مزبور به یکی از طرح های بحران ساز اقتصادی کشور تبدیل گردید:

1-    تفکر ایجاد و توسعه اشتغال بدون توجه به خود تولید و فرایندهای آن

2-    تعجیل در اجرا طرح و به راه انداختن مسابقه جذب اعتبار بین استانها و شهرستان ها

3-    عدم توجه به اهلیت و توان مالی مجریان طرح ها(ادامه مطلب در صفحه بعد)