به سوی فردا

پدافند غیر عامل از شعار تا عمل(2)

مقدمه:

   سال گذشته در هفته پدافند غیر عامل، یادداشتی با عنوان«پدافند غیر عامل از شعار تا عمل» نوشتم که متن کامل یادداشت درآرشیو وبلاگم به آدرسwww.fardayedigar.parsiblog.comموجودمی باشد. به نظر می آید، بعد از گذشت یکسال با توجه به اصول و قواعد بازی در مقوله پدافند غیر عامل، هنوز در نهادینه و اجرایی شدن چهارچوب های پدافند غیرعامل در کشور موفق عمل نشده وهنوز با چالش جدی در این خصوص مواجه هستیم. لذا تلاش شده مجدداً مطلبی با همان عنوان ولی متفاوت از سال گذشته خدمت دوستان و مخاطبین عزیز ارائه گردد تا در هفته پدافند غیرعامل سال آتی شاهد تغییرات کاربردی و اقدامات عملی نه نمایشی در این حوزه باشیم .

پدافند غیرعامل یکی از موضوعاتی است که در سالهای اخیر وارد گفتمان های نظامی و اجتماعی کشور شده و با توجه به اهمیت آن در مقوله کاهش تلفات جانی و مالی در شرایط نظامی و غیر نظامی، یک هفته از سال نیز بنام هفته پدافند غیرعامل نامگذاری شده است. در خصوص پدافند غیرعامل با توجه به کلیه مطالب، مقالات و نوشته های متنوع ومختلف، بطور کلی با دو زمینه ی کاری مواجه هستیم:

1- پدافند غیرعامل:به مجموعه اقداماتی اطلاق می گردد که مستلزم به کارگیری جنگ افزار و تسلیحات نبود و با اجرای آن میتوان از وارد شدن خسارات مالی به تجهیزات و تأسیسات حیاتی، حساس و مهم نظامی و غیر نظامی و تلفات انسانی جلوگیری نمود و یا میزان خسارات و تلفات ناشی از حملات و بمباران های هوایی و موشکی دشمن را به حداقل ممکن کاهش دارد.

2- دفاع غیر نظامی: مجموعه فعالیتهایی که می توان با انجام آن از بروز و استمرار سوانحی که جان و مال مردم را تهدید می کنند مانند سیل، زلزله، آتشفشان، آتش سوزی، طوفان و غیره جلوگیری نمود و یا در صورت بروز، آثار ناشی از آن را کاهش داد. تأکید اصلی دفاع غیر نظامی، حفاظت از مردم و انجام اقدامات اضطراری برای تغییر و راه اندازی مجدد خدمات و تأسیسات جهت ادامه فعالیت های روز مره می باشد.

در حال حاضر بخش دفاع غیر نظامی، پدافند غیر عامل به دلیل نبود جنگ و حمله نظامی به کشور در اولویت کاری قرار دارد. این جمله به این معنا و مفهوم نیست که در ارتباط با پدافند غیرعامل به دلیل نبود جنگ اقدامی صورت نگیرد، خیر هر دو موضوع به دلیل ارتباط تنگاتنگ مفهومی وساختاری باید همزمان مورد توجه قرار گیرند. به عبارت دیگر هدف و نیت هر دو مقوله(پدافند غیرعامل و دفاع غیر نظامی) روی این جمله قدیمی تأکید دارند که علاجه واقعه قبل از وقوع باید کرد. حال با توجه به مشخص شدن تعاریف و اهداف پدافند غیر عامل و دفاع غیر نظامی، این سوال مطرح میگردد که طی این چند سال که از مطرح شدن مقوله پدافند غیر عامل درکشور می گذرد چه اقدام کاربردی و عملیاتی جهت کاهش تلفات جانی و مالی از سوی متولیان امر صورت پذیرفت است؟به نظر می آید هفته پدافند غیرعامل فرصتی است که دوستان و متولیان امر به جای برگزاری جلسات تکراری و بدون نتیجه، مانورهای نمایشی و بی محتوا و نکته جالب دیگر برگزاری مسابقات ورزشی جهت گرامیداشت هفته مورد بحث، نسبت به تبیین و تشریح دستاوردها و اقدامات کاربردی انجام یافته با مصادیق مربوطه اقدام نمایند تا باعث افزایش نشاط و امیدواری در مردم گردد. به نظر می آید با توجه به اتفاقات طبیعی در ماههای گذشته سال جاری در برخی از استان های کشور حتی پایتخت که متأسفانه باعث مرگ تعدادی از هموطنان عزیزمان شد، گویای این موضوع است که در حوزه پدافند غیرعامل و دفاع غیرنظامی در کشور جزء شعار دادن و برگزاری جلسات و مسابقات ورزشی، اقدام کاربردی خاصی از سوی متولیان صورت نگرفته است. اگر هم صورت گرفته، بهتر بود در این هفته به گوشه ای از آن اشاره میگردید. باید پذیرفت با شعار دادن، دنبال مقصر گشتن بعد از حوادث، برگزاری سمینار و همایش ها، نمی توان امیدوار بود که بعد از وقوع حادثه طبیعی، تلفات جانی و مالی بوجود نیاید و یا ناچیز باشد. این امر مستلزم اقدامات در چهارچوب و اصول قواعد بازی پدافند غیرعامل است که برای فهم بیشتر این اصول دوستان و متولیان امر میتوان به منابع مربوطه مراجعه و حتی المقدور یک آن را روخوانی کنند، قطعا مؤثر خواهد بود. یکی از مهمترین اصول پدافند غیرعامل ودفاع غیرنظامی، بحث مکان یابی می باشد. در سیل های اخیر کشور بویژه در استان ایلام و لرستان بیشترین خسارت به واحدهای مسکونی وارده شده که یا در مسیر سیلاب قرار داشتند و یا اینکه در ساخت و ساز آنها اصول مهندسی و استاندارهای مربوطه رعایت نگردیده بود. بنابراین تا زمانی که این مورد(مکان یابی) در مناطق مسکونی به درستی انجام نپذیرد قطعاً در هر حادثه ی طبیعی شاهد خسارت و تلفات جانی و مالی خواهیم بود. علی ایحال انتظار می رود دوستان و متولیان اصلی پدافند غیر عامل در سطوح ملی و استانی نسبت به انجام مطالعات میدانی نسبت به شناسایی نقاط آسیب پذیر و جابجایی آن اقدام تا خدای ناکرده در صورت بروز حوادث مشابه، کمترین ترین خسارت مالی و جانی بر مردم وارد گردد.در پایان امیدواریم در هفته پدافند غیرعامل سال آینده شاهد گزارش عملیاتی از اقدامات انجام یافته در چهار چوب و اصول پدافند غیرعامل ازسوی متولیان امر در کشور باشیم. انشاءا...