شش (6)جریان مهم که باید در تحول سرمایه گذاری و اشتغال مورد توجه قرارگیرد
1- اصلاح نظام بودجه ریزی کشور و تغییر رویکرد آن از اتکاء به درآمدهای نفتی به درآمدهای مالیاتی حاصل از فعالیت های بخش های خصوصی. تا زمانیکه منبع اصلی اداره کشور منابع نفتی می باشد انگیزه ی عملی برای حمایت از بخش خصوصی به معنای واقعی کلمه در دولت بوجود نخواهدآمد. در حال حاضر اینکه بخش خصوصی در اقتصاد کشور شکل بگیرد و یا از بین برود، هیچگونه تغییری در حال دولت در مدیریت کشور ایجاد نمی گردد حتی شرایط و قوانین موجود در کشور طوری هستند که بخش خصوصی نیز به دولت وابسته است بخصوص در مورد تسهیلات و طی کردن فرایند های ایجاد کسب و کار، بنابراین تا زمانیکه رابطه دولت و بخش خصوصی در کشور از این وضعیت خارج نگردد و دولت خود را نیازمند منابع مالی و ارزش افزوده فعالیت های سالم بخش خصوصی احساس نکند، وضعیت تولید و سرمایه گذاری چشم انداز خوبی نخواهد داشت.
2- دولت و قوه مقننه در تدوین قوانین و مقررات بویژه در حوزه کسب و کار باید نقش حکمران خوب را بازی کند. یعنی در تمامی مراحل تدوین و تصویب قوانین اداره کشور از نظرات بخش خصوصی و نخبگان علمی کشور می بایست استفاده کند. به عبارت دیگر نقش تسهیل گر و هماهنگ کننده را ایفا کند. هرچند که در سال های اخیر تلاش شده در این راستا حرکت گردد ولی هنوز این تعامل سازنده و مثبت به صورت اثر بخش و بدون مسایل حاشیه ای با فعلان بخش خصوصی ونخبه گان کشور بوجود نیامده است.
3- کلیه آموزش های رسمی و غیر رسمی در کلیه سطوح آموزشی بویژه مقطع دانشگاهی باید متناسب با بازار کار طراحی ومدیریت گردد. همچنین محتوای آموزش ها نیز باید بر تخصص و دانایی محور متمرکز گردد تا شاهد خروج نیروهای انسانی کارآمد که بتوانند در حوزه های مختلف از جمله اقتصاد نقش آفرینی کنند، باشیم(کارآفرین).
4- داشتن نگاه متوازن به مناطق مختلف کشور و توزیع عادلانه ثروت در آنها. متأسفانه در گذشته بدلایل سیاسی و زدو بندهای نمایندگان مجلس با دولت ها، تعدادی از صنایع مادر و بزرگ و همچنین امکانات زیر ساختی به برخی از استانها واگذار شده و این امتیازات رشد و توسعه آنهارا به همراه داشته است. استانهایی که نتوانستند ازاین ظرفیت غیرمتعارف سیاسی استفاده کنند، هنوز هم که هست عنوان استان کم برخوردار را با خود به یدک می کشند و نتوانسته اند هم پای استانهای توسعه یافته حرکت کنند. بنابراین تا زمانیکه رشد متوازن در کشور عملیاتی نگردد، وضعیت تولید و سرمایه گذاری در استانهای کم برخوردار چنگی به دل نخواهد زد. چرا که انگیزه ی برای سرمایه گذاری در آنها وجود ندارد. بنابراین ضروریست برای اینگونه از استانها مشوق های سرمایه گذاری خاص پیش بینی یا زیرساخت های مورد نیاز تامین گردد.
5- تدوین نقشه راه برای توسعه استانها در یک بسته تخصص به نام طرح آمایش سرزمین که متأسفانه چندین سال است که حداقل در استان اردبیل این موضوع مورد غفلت قرار گرفته است. طرح آمایش سرزمین به دنبال ایجاد ارتباط سالم بین محیط،انسان وفضا است وهمچنین باعث افزایش کیفیت و اثرات مثبت سرمایه گذاری ها در مناطق مختلف می گردد. چرا که اگر سرمایه گذاری ها بر اساس قابلیت ها، مزیت ها و رعایت الگوهای زیست محیطی و نیازهای استان انجام پذیرد قطعاً نتیجه ی آن رشد و توسعه کشور و استان خواهد بود.
6- در برخی از مناطق از جمله استان اردبیل به دلایل فرهنگی و جامعه شناختی دیدگاه برخی ازافراد جامعه نسبت به سرمایه گذاران منفی می باشد و این طرز تفکر باعث ایجاد موانع برای سرمایه گذاری در این منطقه شده است. اکثراً شنیده ایم اگر فلان قانون مانع ایجاد سرمایه گذاری خاصی درمنطقه شده است، چطور آن طرح در استان همجوار ایجاد گردیده. این همان موضوع فرهنگی و اجتماعی موجود در افراد جامعه بویژه کارکنان دستگاه های اجرایی می باشد که با دیدگاه مثبت طرح سرمایه گذاری را بررسی نمی کنند و باعث فرار سرمایه گذار از استان می شوند. به طور صریح عرض کنم که چشم نداریم پیشرفت افراد غیر بومی و همدیگر را ببینیم . فلذا ضروری است نسبت به رفع این معضل فرهنگی اقدامات سازنده و عملی اتخاذ گردد.
علی ایحال به نظر می رسد تا زمانیکه در خصوص موارد اشاره شده چاره اندیشی از سوی مسئولین ارشد نظام اتخاذ نگردد شاهد تحول تولید، سرمایه گذاری و اشتغال نخواهیم بود. در صورت اصلاح آنها شاهد رفع موانع کسب وکار در کشور و منطقه به صورت خودکار و اتوماتیک وار خواهیم بود و دیگر نیازی به جلسات متنوع و مختلف جهت شناسایی قوانین مخل کسب و کار به شیوه ی امروزی نخواهد بود. چرا که وقتی کارمندان دستگاه های اجرایی بویژه صادرکنندگان مجوز فعالیت، دریافت حقوق خود را در گروی تولید و ایجاد کسب و کار بخش خصوصی ببیند قطعاً با گشاده رویی نسبت به پذیرش و رفع موانع آنها اقدام خواهند کرد و استمرار این رفتارها زمینه ی تغییر و حذف قوانین موجود که مانع تولید می باشند رابوجود خواهد آورد. به امید آن روز