به سوی فردا

نکاتی چند در خصوص طرح اشتغالزایی مناطق روستایی و مرزی

اخیرا در سطح کشور و استان ها طرحی جهت اشتغالزایی در مناطق روستایی و مرزی با هدف جلوگیری از مهاجرت روستائیان به شهرها و بسترسازی لازم جهت مهاجرت معکوس ، کلید خورده است . در این باب نکات کارشناسی ذیل در راستای هر چه بهتر اجرایی شدن طرح مزبور ارائه میگردد:

1-به نظر می آید طرح مزبور بدون اخذ مجوز شورای عالی اشتغال کشور به عنوان تنها نهاد رسمی و قانونی درخصوص سیاستگذاری اشتغالزایی در کشور می باشد، مطرح شده است . دلیل آن عدم بی اطلاعی اکثر دستگاههای اجرایی در سطح استان می باشد. چرا که در سطح کلان موضوعی در این خصوص مطرح نشده و به تبع آن به استانها منعکس نشده است . در حال حاضر با توجه به شرایط حاد در زمینه بیکاری درکشور، متاسفانه اکثر وزارتخانه ها و دستگاههایی اجرایی دخیل در این خصوص بدون هماهنگی با شورای عالی اشتغال اقدام به تهیه و تدوین طرحهای اشتغالزایی می کنندودر تلاش هستند آن را دربین جامعه هدف خود اجرا کنند که قطعا موثر نخواهد بود. نکته حائز اهمیت در این ارتباط این است که حتی طرحهای که از سوی شورای عالی اشتغال مجوز اجرا گرفته اند نیز به دلیل شرایط اقتصادی موجود در کشور و همچنین عدم همکاری بانک مرکزی با شورای مزبور تاکنون به صورت کامل اجرا نشده اند و فرایند اجرای طرحها نیز به کندی پیش می رود.

2-در شرایط و ضوابط اعطاء تسهیلات در دستورالعمل اجرایی طرح مذکور متناسب با شرایط مختلف ،‌انواع و اقسام نرخ سود از 0 تا 12 درصد پیش بینی شده است. حال این سوال پیش می آید آیا با توجه به شرایط حاکم در سیستم بانکی و خصوصی شدن اکثر بانکها و عملکرد آنها درطول برنامه چهارم و پنچم ، آیا پرداخت تسهیلات با نرخ سود تسهیلات ذکر شده امکان پذیر می باشد ؟ هر چند که مقرر گردیده از محل هدفمندی یارانه ، منابع تسهیلات این طرح به صورت مستقیم یا از طریق کاهش نرخ سود(غیرمستقیم) تامین گردد. موضوعی که به دلیل شرایط موجود دراقتصاد کشور بعید به نظر میرسد و نیازمند اخذ مجوز از مجلس شورای اسلامی می باشد. و تا آنجائیکه بنده اطلاع دارم در لایحه قانون بودجه1394 تنها مبلغ 10000 میلیارد ریال از محل هدفمندی جهت اجرای طرحهای شورای عالی اشتغال، برای وزارت تعاون،کارورفاه اجتماعی پیش بینی شده که طرح مورد بحث جزء آن نمی باشد.

3-دردستورالعمل اجرای طرح عنوان شده که کلیه طرحهای ایجاد شده از محل این تسهیلات به مدت 10 سال از پرداخت مالیات معاف هستند. موضوع معافیت مالیاتی از موضوعات مهم در کشور می باشد و نیازمند اخذ مجوز مجلس شورای اسلامی می باشد. و دقیقا مشخص نشده که آیا برای معافیت پیش بینی شده در این طرح مجوز قانونی وجود دارد یا خیر؟

4-در دستورالعمل اجرایی طرح مذکور ، بانک عامل پرداخت کننده تسهیلات مشخص و معین نشده است . در برخی از جلسات عنوان شده که صندوق مهر امام رضا(ع) عامل پرداخت تسهیلات طرح مزبور می باشد. هر چند که مسئولین صندوق از وجود چنین طرحی اظهار بی اطلاعی می کنند که در صورت صحت موضوع با توجه به اینکه صندوق مزبور متولی پرداخت تسهیلات خوداشتغالی ودر مقیاس محدود طرحهای کارآفرینی می باشد. بنابراین آیا صندوق مورداشاره توان کارشناسی و منابع مالی لازم جهت پرداخت تسهیلات بامبالغ بالای 2000 میلیون ریال را دارد؟

5-مقرر گردیده در صورتی که طرح تولیدی بامشارکت جمعی اهالی روستا اجرا گردد،کارت های یارانه آنها به عنوان تضمین مورد قبول قرارگیرد . موضوعی که در دولت نهم و دهم مصوب ولی به دلایلی از سوی سیستم بانکی اجرایی نشد. به نظر نمی رسد با توجه به بافت فرهنگی و اجتماعی حاکم در روستا قابلیت اجرایی داشته باشد و در صورت اجرا مشکلات اجتماعی حاد دور از انتظار نمی باشد. و نبود فرهنگ کار دسته جمعی و تعاونی را نیز باید به این موارد اضافه کرد.