دور دوم ماراتون هنوز باقیست!!
بعد از کش وقوس های فراوان و البته نفس گیر که شبیه دوی ماراتون بود،لایحه منطقه آزاد اردبیل که سابقه آن به مجلس نهم،دهم و یازدهم و دولت یازدهم و دوازدهم برمیگردد بالاخره کلیات آن علیرغم وجود حواشی های مختلف، در مجمع تشخیص مصلحت نظام به تصویب رسید. حال چند نکته:
1- مناطق آزاد در همه جای دنیا به مناطقی اطلاق می شود که دولت ها به دلیل وجود قوانین سخت و دست و پاگیر از جمله قوانین مالیاتی،تامین اجتماعی، قانون کار و حق مالکیت در راه اندازی کسب وکارها که در کشور مادر و اصلی در امر سرمایه گذاری و تولید بخصوص سرمایه گذاری خارجی وجود دارد، به سمت ایجاد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی سوق پیدا می کنند تا امر سرمایه گذاری و تولید مولد و اشتغالزا به سهولت در این مناطق صورت پذیرد.
2- طبق بند 11 سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی،مناطق آزاد و ویژه اقتصادی دارای چهار هدف اصلی هستند که عبارتند از انتقال فناوری پیشرفته،گسترش و تسهیل تولید،صادرات کالا و خدمات و تامین نیازهای ضروری و منابع مالی خارجی(سرمایه گذاری خارجی). بنابر این هرمنطقه آزاد و ویژه اقتصادی خارج از این چهارچوپ اشاره شده فعالیت نماید دیگر نمی شود به آنها مناطق آزاد گفت و دراین صورت مناطق مورد بحث بجای رشد و توسعه برای اقتصاد کشور مادر و اصلی، باعث افزایش میزان قاچاق کالا، واردات بی رویه و دلال بازی میگردند. به عبارت دیگر اگر مناطق آزاد در راستای اهداف تعیین شده خود فعالیت نکنند بجای کمک حال بودن برای اقتصاد، خود باعث ایجاد مشکلاتی برای اقتصاد کشور مادر و اصلی نیز خواهند شد. با توجه به بررسی های صورت گرفته از عملکرد مناطق آزاد موجود در کشور، مناطق مزبور با توجه به اهداف تعیین شده برای آنها که پیشتر نیز به آنها اشاره شد، تاکنون نتوانسته اند در توسعه و بالندگی اقتصادی منطقه محل استقرار خود به دلایل همچون نبود زیر ساخت های کافی در زمینه راه،بنادر،فرودگاه و انبارهای بزرگ و از همه مهمتر عدم توفیق در جذب و جلب سرمایه گذار خارجی با مقیاس بالا آنهم به دلایل سیاسی و تحریم های اعمال شده برای کشور، نقش آفرینی مثبتی داشته باشند. شاید به خاطر همین مشکلات است که مناطق آزاد بعد از راه اندازی آن کم کم به سمت کارهای غیر مولد و دلال بازی حرکت کرده اند.
3- با تصویب منطقه آزاد از جمله منطقه آزاد اردبیل نباید طوری تلقی شود که همه چیز تمام شده است. با تصویب لایحه مزبور تازه استارت راه اندازی منطقه آزاد اردبیل زده شده و برای رسیدن به نقطه ایده آل می بایستی کارها و پی گیری های دیگری از جمله تعیین نقطه های منطقه مورد نظر،تهیه نقشه و طرح تفصیلی برای ارائه به شورای عالی مناطق آزاد جهت تصویب در هیات دولت و ... صورت گیرد.گواه این موضوع منطقه ویژه اقتصادی نمین است. منطقه ویژه اقتصادی نمین با 2هزار و 55 هکتار مساحت در سال 1385در هیات دولت،در سال 1389در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده و در سال 1394مصوبه هیات دولت برای اجرایی شدن به وزارت امور اقتصادی و دارایی ابلاغ شده است. برابر گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران به تاریخ 3 اسفند ماه 1399تنها مجوز فاز اول از پنج فاز منطقه ویژه اقتصادی نمین توسط شورای عالی مناطق آزاد صادر شده است.یعنی بعد از گذشت نزدیک 15سال هنوز پای منطقه ویژه اقتصادی نمین به چرخه تولید باز نشده است. البته طوری تصور نگردد که مسئولین پی گیر موضوع نیستند. انصافا استاندار فعلی، قبلی و سایر مقامات محلی نیز به نوبه خود به شدت پی گیر موضوع بوده و هستند. ولی مسیر تصویب تا اجرا از جمله تملک زمینهای قرار گرفته در محدوده مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، بسیار سخت،دشوار و زمانبر می باشد.
بنظر میرسد با توجه به شرایط اقتصادی و سیاسی کشور و همچنین اظهارات آقای غلامرضا مصباحی مقدم از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام،مبنی بر تصویب تاسیس یک نقطه از چهار نقطه منطقه آزاد اردبیل در مجمع تشخیص مصلحت نظام( منبع:خبرگزاری صدا وسیما) بنابراین راه طولانی در پیش است. فلذا باید با واقعیت ها حرکت کنیم و از سخنان و اظهاراتی که باعت ایجاد توقعات بی جا در شهروندان میگردد بشدت پرهیز کنیم. چرا که دور دوم ماراتون هنوز باقیست!!!
